Câu hỏi: Tôi có xin việc làm tại một công ty cổ phần, họ báo với tôi rằng muốn ký hợp đồng để làm việc tại công ty thì công ty sẽ giữ bản chính bằng tốt nghiệp đại học của tôi trong vòng 02 năm để đảm bảo việc tôi cam kết làm việc lâu dài tại công ty. Cho hỏi công ty làm như vậy có đúng không?
Phòng Luật Trung tâm ACDC tư vấn:
Căn cứ theo khoản 2 Điều 3 Bộ luật Lao động năm 2012 quy định:
“3. Người sử dụng lao động là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng lao động; nếu là cá nhân thì phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.”
Cũng theo Điều 20 Bộ luật Lao động năm 2012 quy định như sau:
1. Giữ bản chính giấy tờ tuỳ thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động.
2. Yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động.”
Như vậy, khi ký kết, thực hiện hợp đồng lao động, phía người sử dụng lao động không được giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động. Do đó, việc công ty yêu cầu giữ bản chính bằng tốt nghiệp đại học của anh/chị trong thời hạn 02 năm để đảm bảo việc anh/chị cam kết làm việc tại công ty là không đúng quy định của pháp luật hiện hành.
Tham khảo thêm về mức xử phạt đối với hành vi giữ bản chính văn bằng, chứng chỉ:
Theo điểm a khoản 2 Điều 8 Nghị định 28/2020/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định về vi phạm quy định về giao kết hợp đồng lao động như sau:
“2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
a) Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động khi giao kết hoặc thực hiện hợp đồng lao động;”
Ngoài ra, người sử dụng lao động có hành vi giữ bản chính, tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động khi giao kết hoặc thực hiện hợp đồng lao động còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc trả lại bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ đã giữ của người lao động (theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 8 Nghị định 28/2020/NĐ-CP).
