Làm lại cuộc đời

Cầm trên tay danh sách các phạm nhân được đặc xá trong dịp lễ sắp tới, tôi biết rằng mình đã đúng đắn khi đặt niềm tin vào Sáng. Đối với tôi, Sáng là trường hợp để lại ấn tượng khá sâu sắc trong ngần ấy năm tôi làm cảnh sát hình sự, mà có lẽ đến sau này cũng không thể quên – từ những biến cố đau thương đến nỗ lực làm lại cuộc đời.

Sáng vướng phải “vòng lao lý” khi mới 21 tuổi. Hồi đó, khi đang giao một kiện hàng cho ông chủ quán nước, Sáng đã bị lực lượng chức năng bắt quả tang và thu giữ gần 20 gam heroin chia thành nhiều gói nhỏ được trà trộn rất tinh vi trong những chiếc hộp đựng café. Ngồi trong bốn bức tường lạnh lẽo của căn phòng lấy lời khai với gương mặt thất thần và suy sụp, Sáng đã kể cho tôi nghe về quãng đời cơ cực đã dẫn em đi vào con đường lầm lỡ. Cũng chính từ cuộc nói chuyện này mà tôi đã có cái nhìn khác về Sáng.

Năm xưa, mẹ Sáng yêu say đắm một người đàn ông ở làng bên nhưng đến khi biết tin mẹ đã trót có mang em thì hắn ta lại nhẫn tâm chối bỏ trách nhiệm. Khó khăn chồng chất khó khăn, Sáng sinh ra đã bị dị tật ở một bên mắt và mắc chứng teo cơ xương khớp khiến em lúc nào trông cũng ốm yếu, xanh xao. Trước sự miệt thị của họ hàng, làng xóm vì mang tiếng đã “chửa hoang” lại sinh ra đứa con bị tật nguyền, mẹ em đã phải bỏ xứ ra đi, để lại đứa con thơ cho bà ngoại nuôi nấng. Bà vừa làm cha vừa làm mẹ, hết lòng bù đắp những thiệt thòi cho cháu ngoại vì thiếu vắng tình cảm từ mái ấm gia đình. Nhưng rồi bà cũng ngày một càng già yếu nên không còn đủ khả năng nuôi em ăn học được nữa. Sau khi bà ngoại mất, Sáng bỏ học và bắt đầu sống trong chuỗi ngày lang thang phiêu bạt, làm đủ mọi nghề để mưu sinh. Có lần, em bị bọn côn đồ chặn đánh đến thừa sống thiếu chết chỉ vì dám lai vãng đến địa bàn làm ăn của chúng. Động lòng trước hoàn cảnh của Sáng có nhiều điểm tương đồng với mình, một người đàn anh tên Chiến đã ra tay cứu giúp và đưa Sáng về cưu mang.

Ở đây, ngoài việc được lo chỗ ăn chỗ ở, Sáng còn được tạo điều kiện để phụ việc giao hàng. Cứ đều đặn hàng tuần, em sẽ mang những hộp cafe đã được đóng gói cẩn thận đến từng khách lẻ. “Em cứ tưởng cuộc đời mình từ đây đã sang trang rồi, vậy mà ngờ đâu mình lại đang tiếp tục rơi vào một chiếc bẫy khác. Một hôm, Chiến gọi riêng em ra và thẳng thừng tuyên bố rằng những gói hàng mà em giao trước giờ đều chứa heroin, liệu mà đề phòng bọn “cớm” sờ gáy. Nếu em dám hé nửa lời bất kỳ ai hoặc tìm đường rút lui khỏi nơi này không mất mạng thì cũng đi tù vì chẳng ai tin lời em đâu. Chiến còn chưa dứt lời mà em cảm thấy mình như không thể đứng vững được nữa. Thì ra bấy lâu nay, chúng đã lợi dụng việc em là người khuyết tật, dễ dàng qua mặt các cơ quan chức năng để tiếp tay cho những hành vi phạm tội mà chúng gây ra” – Sáng cay đắng giãi bày. Từ ngày biết mình đang làm chuyện phạm pháp, em luôn mang trong tình tâm trạng hoang mang, sợ hãi. Trước những lời đe dọa của Chiến, em cũng đành “đâm lao thì phải theo lao” chứ không còn con đường nào khác. Sau lần đó, Sáng lại thực hiện nhiệm vụ giao hàng đến những địa chỉ quen thuộc như thường lệ. Tuy nhiên, chưa kịp trao tay thì em đã bị “bắt tại trận” khi đang vận chuyển trái phép chất ma túy.

Biết được toàn bộ sự việc, bản thân tôi cũng như các chiến sĩ khác cũng không khỏi xót xa cho số phận của Sáng, chỉ vì hoàn cảnh đã xô đẩy em đến bước đường cùng. Tôi động viên em tiếp tục thành khẩn khai báo sẽ được hưởng sự khoan hồng của Nhà nước: “Dù gì thì em vẫn còn trẻ, còn cả tương lai phía trước. Nếu biết ăn năn hối cải thì sau khi ra tù em vẫn còn cơ hội làm lại cuộc đời. Anh tin bà ngoại của em cũng không muốn em sa ngã vào con đường phạm tội”.Sáng bị tuyên phạt với mức án chín năm tù giam. Trải qua hơn bốn năm không ngừng phấn đấu tu dưỡng đạo đức, lao động cải tạo và chấp hành tốt nội quy của trại, Sáng đã có tên trong danh sách được tha tù trước thời hạn. Tâm sự với anh bạn làm quản giáo, tôi được biết lời khuyên năm ấy của mình đã khiến Sáng thức tỉnh. Giờ đây, tôi hy vọng những người đã từng sa ngã như Sáng sẽ có đủ bản lĩnh để làm lại cuộc đời…